نظرية الإباحة المالية في المذهب الشافعي

المؤلفون

  • رقية القرالة جامعة العلوم الإسلامية

الكلمات المفتاحية:

نظرية، الإباحة المالية، المذهب الشافعي

الملخص

تسعى هذه الدراسة لاستخلاص النظرية العامة للإباحة المالية في المذهب الشافعي، حيث تناولت مفهوم الإباحة من الناحية الشرعية ثم بينت مشروعيتها، وقد أثبتت الدراسة أنها مشروعة بحكم الأصل، كما تناولت خصائص الإباحة وشروط جوازها من الناحية الشرعية، وتوسعت في بيان الفروق بينها وبين غيرها من التبرعات المالية كالعارية والهبة والوكالة والوديعة والوقف والإمتاع، ثم بينت أهم الأحكام المتعلقة بها من حيث الرجوع عنها والخلاف الذي يحصل بين المال والمبيح، وقد توصلت الدراسة إلى أن الإباحة ليست تمليكاً وأن المالك له الرجوع عنها في أي وقت شاء، وقد ختمنا هذه الدراسة بمشروع تقنين لأحكام الإباحة المالية يتكون من تسعة عشر مادة قانونية.

 

 

السيرة الشخصية للمؤلف

رقية القرالة، جامعة العلوم الإسلامية

 

 

 

المراجع

 'iibrahim bin ealiin bin yusuf alshiyrazii (almutawafaa: 476hi), almuhadhab fi fiqat al'iimam alshaafiei,dar alkutub aleilmiata,dun tabeatan wala tarikhu.

 'abu bakr (almashhur bialbikri) bin muhamad shata aldimyatii (almutawafaa: baed 1302h), 'iieanat altaalibin ealaa hali 'alfaz fath almueayni, dar alfikr liltibaeat walnashr waltawziei,ti1, 1997m.

 'abu bakr bin muhamad shata aldimyatii (almutawafaa: baed 1302h), 'iieanat altaalibin ealaa hali 'alfaz fath almueini,dar alfikr liltibaeat walnashr waltawziei,ti1, 1997m.

 'ahmad alzarqa: sharh alqawaeid alfiqhiati, murajaeat eabdalstar 'abu ghudata, dar algharb al'iislamii,1983 mi.

 'ahmad bin faris bin zakaria' alqazwini alraazi, 'abu alhusayn (almutawafaa: 395h), mujmal allughat liabn faris,tahqiq zuhayr eabd almuhsin sultan,muasasat alrisalati,birut, ta2, 1986 mi.

 'ahmad bin muhamad bin eali bin hajar alhitmi, tuhfat almuhtaj fi sharh alminhaji, almaktabat altijariat alkubraa bimisr lisahibiha mustafaa muhamad, bidun tabeat wala tarikhi.

 'ayuwb bin musaa alhusayni alqarimi alkafawi, 'abu albaqa' alhanafiu (almutawafaa: 1094h), alkilyati, tahqiqa,eadnan darwish wamuhamad almisri, muasasat alrisalati, bayrut.

 badar aldiyn muhamad bin eabd allh bin bihadir alzarkashii (almutawafaa: 794ha), albahr almuhit fi 'usul alfiqih,alnaashir: dar alkatbi,alitabeata: al'uwlaa, 1414h - 1994m.

 taj aldiyn eabd alwahaab bn taqi aldiyn alsabakia (almutawafaa: 771ha), al'ashbah walnazayri,dar alkutub aleilmia

 aljirjani: eali bin muhamad, altaerifatun,dar alkutub aleilmiatu, bayrut, ta1, 1983m.

 zkaria bin muhamad bin 'ahmad bin zakariaa al'ansari, zayn aldiyn 'abu yahyaa alsunikii (almutawafaa: 926h), algharar albahiat fi sharh albahjat alwardiati, almatbaeat almimaniati, bidun tabeat wabidun tarikhi.

 zkaria bin muhamad bin zakariaa al'ansari, zayn aldiyn 'abu yahyaa alsuniki (almutawafaa: 926hi), 'asnaa almatalib fi sharh rawd altaalbi,dar alkutaab al'iislamia,bidun tabeatan wabidun tarikhin.

 zkaria bin muhamad bin zakariaa al'ansari, zayn aldiyn 'abu yahyaa alsuniki (almutawafaa: 926hi), 'asnaa almatalib fi sharh rawd altaalb,dar alkutaab al'iislamia,bidun tabeatan wabidun tarikhi.

 zin aldiyn bin 'iibrahim bin muhamad, almaeruf biaibn najim almasrii (almutawafaa: 970hi), al'ashbah walnazayir,wdae hawashih wakharaj 'ahadithahu: alshaykh zakariaa eamayrati,dar alkutub aleilmiati, bayrut, lubnan, dun tabeat wala tarikhi.

 sulayman bin eumar bin mansur aleajilii al'azhari, almaeruf bialjamal (almutawafaa: 1204hi), futuhat alwahaab bitawdih sharh manhaj altulaab almaeruf bihashiat aljamal (manhaj altulaab aikhtasarah zakariaa al'ansari min minhaj altaalibin lilnawawii thuma sharhah fi sharh manhaj altulaabi),alnaashir: dar alfikri,alitabeati: bidun tabeat wabidun tarikhi.

 sulayman bin muhamad bin eumar albjyrmi almisrii alshaafieii (almutawafaa: 1221hi), altajrid linafe aleabidi, matbaeat alhalbi, bidun tabeat wala tarikhi.

 shams aldiyn muhamad bin 'abi aleabaas 'ahmad bin hamzat shihab aldiyn alramlii (almutawafaa: 1004hi), nihayat almuhtaj 'iilaa sharh alminhaji, dar alfikri, birut,1984m.

 shams aldiyni, muhamad bin 'ahmad alkhatib alshirbiniu alshaafieiu (almutawafaa: 977hi), mughaniy almuhtaj 'iilaa maerifat maeani 'alfaz alminihaji,dar alkutub aleilmiata,ta1, 1994ma.

 shihab aldiyn 'ahmad bin 'iidris bin eabd alrahman almalikiu alshahir bialqurafii (almutawafaa: 684hi), 'anwar alburuq fi 'anwa' alfuruqi, ealam alkutab, bidun tabeat wabidun tarikhi.

 eabd alrahman bin 'abi bakr, jalal aldiyn alsuyutiu (almutawafaa: 911hi), al'ashbah walnazayur,dar alkutub aleilmiatu,ta1, 1990m. 21. eabd alkarim bin muhamad alraafieii alqazwinii (almutawafaa: 623hi), fath aleaziz bisharh alwajiz, dar alfikri,dun tarikhi.

 eabd almalik bin eabd allah bin yusif bin muhamad aljuayni, 'abu almaeali, rukn aldiyn, almulaqab bi'iimam alharamayn (almutawafaa: 478hu), nihayat almatlab fi dirayat almadhhaba, tahqiq eabd aleazim mahmud alddyb, dar alminhaj

 eaz aldiyn eabd aleaziz bin eabd alsalam bin 'abi alqasim bin alhasan alsulami aldimashqi, (almutawafaa: 660hi), qawaeid al'ahkam fi masalih al'anami,rajieih waealaq ealayhi: tah eabd alrawuwf saedu, maktabat alkuliyaat al'azhariat , alqahirati.

 ela' aldiyn, 'abu bakr bin maseud bin 'ahmad alkasanii alhanafii (almutawafaa: 587ha),badayie alsanayie fi tartib alsharayiea, dar alkutub aleilmiati,altabeatu: althaaniatu, 1406h - 1986m.

 eali bin 'abi bakr bin eabd aljalil alfirghaniu almarghinani, 'abu alhasan burhan aldiyn (almutawafaa: 593hi), alhidayat fi sharh bidayat almubtadi, tahqiqu, talal yusif, dar 'iihya' alturath alearabi, bayrut.

 eali bin muhamad bin muhamad bin habib albasarii albaghdadiu, alshahir bialmawardii (almutawafaa: 450h), alhawi alkabira, tahqiq,alshaykh eali muhamad mueawad walshaykh eadil 'ahmad eabd almawjud,dar alkutub aleilmiata, bayrut ,ta1, 1999 ma.

 eli haydar: darar alhukaam fi sharh majalat al'ahkami, bayrut ,dar aljil , , bidun tarikhi.

 muhamad bin muhamad alghazali altuwsi (almutawafaa: 505hi), alwasit fi almadhhaba, tahqiq almuhaqiqi: 'ahmad mahmud 'iibrahim wamuhamad muhamad tamar,dar alsalami, alqahiratu, ta1, 1417h.

 almualafi: abn bataal 'abu alhasan ealii bin khalaf bin eabd almalik (almutawafaa: 449ha), sharh sahih albukharaa,tahqiqi: 'abu tamim yasir bin 'iibrahim,dar alnashra: maktabat alrushd - alsaeudiat, alriyad.

 yhyaa bin 'abi alkhayr bin salim aleumranii alyamanii alshaafieii (almutawafaa: 558hi), albayan fi madhhab al'iimam alshaafiei,tahqiq qasim muhamad alnuwri,dar alminhaja,jdati,ta1 , 1421 hu.

 yhyaa bin sharaf alnawawiu (almutawafaa: 676ha), rawdat altaalibin waeumdat almuftini,tahiqiqi: zuhayr alshaawish,almaktab al'iislamia, bayrut,ta2, 1991m.

 alzarqa ,'ahmad bin alshaykh muhamad alzarqa [1285h - 1357ha], sharh alqawaeid alfiqhiati, sahhah waealaq ealayhi: mustafaa 'ahmad alzarqa, alnaashir: dar alqalam - dimashq / surya, altabeata: althaaniatu, 1409h – 1989.

 alghzi , muhamad sidqi bin 'ahmad bin muhamad al burnu 'abu alharith alghazi, alwajiz fi 'iidah qawaeid alfiqat alkuliyati, muasasat alrisalati, bayrut - lubnan ,t4 alraabieati, 1416 hi - 1996 m.

 alzuhayliu , muhamad mustafaa alzuhayli, alqawaeid alfiqhiat watatbiqatuha fi almadhahib al'arbaeati, dar alfikr - dimashqa, ta1 , 1427 hi – 2006.

 alssbiki, taj aldiyn eabd alwahaab bn taqi aldiyn alsabakia (almutawafaa: 771ha), al'ashbah walnazayir, dar alkutub aleilmiati, ta1 , 1411hi- 1991m.

 abn bataal ,eali bin khalaf nashrah sahih albukharia liabn bataal ,maktabat alrushdi- alriyad ,ta2 ,2003m.

 alruwyani , 'abu almahasin eabd alwahid , bahr almadhhab (fi furue almadhhab alshaafieii) ,tahqiq tariq fathi ,dar alkutub aleilmiat ,ta1 ,2009m.

 alnawawiu , 'abu zakariaa muhyi aldiyn yahyaa bin sharaf alnawawiu , rawdat altaalibin waeumdat almufatin ,tahqiq zuhayr alshaawish ,almaktab al'iislamii ,ta3 ,1991m 39. alshirbini ,shams aldiyn muhamad bin 'ahmad alkhatib ,mghni almuhtaj 'iilaa maerifat maeani 'alfaz alminhaj ,dar alkutub aleilmiat ,t1 ,1994m.

 alshiyrazi ,'abu 'iishaq 'iibrahim bin ealii bin yusuf alshiyrazii ,almuhadhab fi fiqh alshaafieii, bayrut, dar alkutub aleilmia 41. alkhin ,mustafaa saeid ,albugha ,mustafaa ,alsharbaji , eali, alfiqh almanhajii ealaa madhhab al'iimam alshaafieii

التنزيلات

منشور

2023-06-17

كيفية الاقتباس

القرالة ر. (2023). نظرية الإباحة المالية في المذهب الشافعي. المجلة الأردنية في الدراسات الإسلامية, 18(3), 153–184. استرجع في من https://jjis.aabu.edu.jo/index.php/jjis/article/view/50

إصدار

القسم

Articles